Ateş,
vücut ısısnın olması gereken değerlerin üzerine çıkması
durumudur. İnsan vücudunun normal şartlardaki ısısı 36,5
C'dir. Bu değer bebeklerde ve küçüklerde 36,8 olabilir. Bir
enfeksiyon, ödem, doku hasarı veya aşı gibi nedenlerle
vücut ısısını düzenleyen termoregülatör merkezdeki
dengenin bozulması sonucu ateş oluşur. Dolayısıyla ateşin
temelinde yatan etmenin ne olduğunun mutlaka bir doktor
tarafından tesbit edilmesi gerekir.
Çocuklarda ateşe
en çok neden olan hastalıkların başında viral
enfeksiyonlar gelir. Bu hastalık grubunu idrar yolu
enfeksiyonları, akciğer enfeksiyonları, menenjit ve eklem
doku hastalıklarının iltihabı takip eder. Bu hastalıklar
haricinde ise bazen ateşin kaynağı bulunamayabilir ki bu
durum ateşli hastalıkların %20sini oluşturur.
Vücuda giren
enfeksiyon ajanlarının parçalanması ile oluşan birtakim
maddeler, termoregülatuar merkez denilen ısı merkezini
uyarır ve bu maddeler beyindeki ısıya hassas sinir
hücrelerini etkiler. Bunun sonucunda da vücut ısısı artar.
Ateş ile birlikte
huzursuzluk, ağlama,iştahsızlık, bulantı, baş ağrısı,
kas ağrıları görülebilir. Sık ve hızlı nefes alma, kalp
çarpıntısı, deride yer yer soğumalar ve beyazlaşmalar,
üşüme, titreme, terleme görülebilir.
Çocuk ve
bebeklerde ateş görüldüğünde evde alınabilecek basit ve
temel önlemler önemlidir. Ateşin tedavisi yanlızca ateş
düşürücü ilaçlarla değil, aynı zamanda uygun
yaklaşımlarla desteklenmelidir.
1- Ateşli çocuğun
bulunduğu ortamın ısısı 21-22 C arasında tutulmalıdır.
2- Çocuğun
üzerindeki fazla giysiler çıkartılarak az ve gevşek
giysilerle çocuğun ısısının düşürülmesine yardımcı
olunmalıdır.
3- Ateşli çocuğun
kalori gereksinimi artar, bu nedenle aç kalmamasına dikkat
ederek beslenmesi desteklenmeli, ancak beslenme için aşırı
zorlanmamalıdır.
4- Ilık suyla
(29-32 C) duş yaptırmak veya ıslak bezlerle vücut ateşini
kontrol edip sık sık ölçüm yaparak ateşin seyri
izlenmelidir.
5- Yüksek ateşte
vücudun daha fazla sıvıya ihtiyaç duyması nedeniyle bol
miktarda sıvı alması sağlanmalı, verilecek sıvının çok
sıcak veya çok soğuk olmamasına dikkat etmelidir.
6- Doktorun tavsiye
ettiği bir ateş düşürücü (antipiretik) kullanarak ateşi
kontrol altında tutmak gereklidir .
Ateşi yükselen
çocuklarda ve özellikle bebeklerde aşağıdaki belirtilerden
bir veya birkaçı ateşe eşlik ediyorsa zaman kaybetmeden bir
doktora gidilmelidir.Ateş özellikle 2
yaş altındaki bebeklerde görülüyorsa, 0-3 aylık
bebeklerde ateş çok ciddi bir durumdur ve acilen doktora
başvurmak gerekir.
1- Ateş, bebek ve
çocuklarda 40 C'nin üzerinde görülüyorsa ,
2- Bebek ve
çocuklarda ağlama, inleme ve dokunulduğunda huzursuzlanma
varsa ,
3- Ateşin yanında
uyku eğilimi varsa,
4- Ciltte mor
döküntüler oluşuyorsa,
5- Zor nefes alıp
verme başlıyorsa,
6- Yutkunma güçlüğü
çekiliyorsa,
7- Daha önce
"havale" geçirmiş ise,
8- Devamlı kusma,
ishal oluyorsa dikkatli olunmalıdır.
Ateşli durumlarda
biz hekimler öncelikle aileler ile konuşarak, ateşin ne
zaman çıktığı, ne kadar süre ile tekrar ettiği ve kaç
gün sürdüğü gibi bilgiler ile, çocuğun genel durumunu
bildiren sorular sorarız. Bu arada, çocuğu gözlemleyerek
genel durumunu anlamaya çalışırız ve fizik muayenesi ile
birlikte ateşe neden olan hastalığı tespit etmeye
çalışırız. Fizik muayenenin dışında laboratuar
tetkiklerinden yardım alınabilir. Tüm değerlendirmelerin
ışığında ailelerimiz ile birlikte tedavi yöntemini
seçeriz.
Hepinize ateşsiz, sağlıklı günler dilerim.
DR. SABAHAT
KARAKAŞLILAR
|