Dil gelişimi ve sözlü iletişime geçmek hayatımızda çok önemli bir yer tutmaktadır. Çocukların bu gelişime katkıda bulunduğumuz zamanlar aslında anne karnındayken başlamaktadır. Doğumdan sonra da mümkün olduğunca konuşmak ve sözlü uyaranlar vermek dil gelişimini hızlandırmaktadır.
Dil gelişimi 2 şekilde olur.
Algılayıcı dil, ilk yaşta küçük komutlar ile başlar ve gittikçe komplike hale gelebilir. 'anne kim?' 'top nerede?' 'çekmeceden çorabını al.' 'yatak odasında koltuğun üzerindeki kırmızı kutuyu getir.'
İfade edici dil ise genetik faktörlere de bağlı olarak 3,5 yaşına kadar gecikebilir.
Bebekler 7-10.aylarda kısa ve tekrar edilen 2 heceli kelimeleri söylemeye başlarlar. 'mama', 'dede', 'baba' gibi.
Bebeklerin kolay söyledikleri harfler; a, b, d, m, y, zor söyledikleri harfler ise; k, r, t harfleridir.
Öncelikle, çocuğa sevgi ve huzur dolu bir aile ortamı hazırlamak, çocuk ile ilgilenmek ve ona sevildiğini hissettirmek çok önemlidir. Çocuğun bedensel ihtiyaçlarına ( yemek , uyku , koruma vb. ) cevap verilmelidir.
Konuşma gelişimde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
Çocuk ile yaşı ne olursa olsun sık sık konuşmaya çalışın ve yaşına uygun şekilde onunla oyun oynayın .
Kendi halinde kalmasına izin verin .
Mümkün olduğunca yaşıtlarıyla oyun oynamasını sağlayın .
Çocuğun başka insanlarla da iletişim kurmasını sağlayın .
Çocuğunuza hikaye , masal anlatın , ninni söyleyin .
Size gönderdiği konuşma ve ses mesajlarına cevap verin .
Bir nesneyi eline aldığında , onunla ilgili bir şey anlatın .
Televizyon karşısında çok uzun süre kalmasını engelleyin . (Özellikle 0-4 yaş arası )
Onunla konuşurken ses tonunu iyi ayarlayın .
Öncelikle, çocuğa sevgi ve huzur dolu bir aile ortamı hazırlamak, çocuk ile ilgilenmek ve ona sevildiğini hissettirmek çok önemlidir. Çocuğun bedensel ihtiyaçlarına ( yemek , uyku , koruma vb. ) cevap verilmelidir.
Konuşma gelişimde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
Çocuk ile yaşı ne olursa olsun sık sık konuşmaya çalışın ve yaşına uygun şekilde onunla oyun oynayın .
Kendi halinde kalmasına izin verin .
Mümkün olduğunca yaşıtlarıyla oyun oynamasını sağlayın .
Çocuğun başka insanlarla da iletişim kurmasını sağlayın .
Çocuğunuza hikaye , masal anlatın , ninni söyleyin .
Size gönderdiği konuşma ve ses mesajlarına cevap verin .
Bir nesneyi eline aldığında , onunla ilgili bir şey anlatın .
Televizyon karşısında çok uzun süre kalmasını engelleyin . (Özellikle 0-4 yaş arası )
Onunla konuşurken ses tonunu iyi ayarlayın .
Sık sık adıyla seslenin
Tüm konuşmalarda yüz yüze ve göz temasında bulunun
Şarkı, ninni söyleyin
Rahat anlayabilmesi için kolay ve net cümleler kurun
Sorularınızı veya isteklerinizi sık tekrarlayın
Konuşurken mimiklerinizi de kullanın
Her yaptığınız hareketi kelimelere dökün
Sorularını mutlaka cevaplayın
Anlamadığı kelimeleri açıklamaya çalışın
İşaretle anlattığı isteklerini onunla konuşarak yönlendirin , isteklerini anlatmasını sağlayın .
Fikirlerine değer verin , onunla sık sık dertleşin ( yaşına uygun olarak ).
Kendine güvenini artırın .
Sık sık sosyal ortamlarda bulunmasını sağlayın .
Kalabalık içinde onun konuşmasını teşvik edin .
Yaşına uygun bir eğitim almasını sağlayın .
Gün içinde belli bir zaman ayırarak onunla resimler üzerinde bol bol konuşun .
Yaşına uygun olarak hikaye masal anlatmasını isteyin .
Konuşma zorlukları gördüğünüzde , onun dikkatini konuşmada zorlandığı noktalara çekmeyin .
Fikirlerine değer verin , onunla sık sık dertleşin ( yaşına uygun olarak ).
Kendine güvenini artırın .
Sık sık sosyal ortamlarda bulunmasını sağlayın .
Kalabalık içinde onun konuşmasını teşvik edin .
Yaşına uygun bir eğitim almasını sağlayın .
Gün içinde belli bir zaman ayırarak onunla resimler üzerinde bol bol konuşun .
Yaşına uygun olarak hikaye masal anlatmasını isteyin .
Konuşma zorlukları gördüğünüzde , onun dikkatini konuşmada zorlandığı noktalara çekmeyin .
Karşılıklı iletişime geçmeyi, diyalog kurmayı, konuşmayı unutmaya başladığımız bu günlerde, çocuklarımızla bol bol konuşup, sohbet edeceğimiz ve dil gelişimlerinde katkıda bulunacağımız güzel günler dilerim.
DR. SABAHAT KARAKAŞLILAR
